Pierwsza pomoc w pracy - jak poprawnie reagować w nagłej sytuacji?

Pierwsza pomoc - definicja

Zacznijmy od wyjaśnienia terminu "pierwsza pomoc". Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym jest to zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia. Z kolei stan nagłego zagrożenia zdrowotnego definiowany jest jako stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.

Czy każdy ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy?

Tak - za zaniechanie tego obowiązku grozi kara pozbawienia wolności do lat 3 (art. 162 § 1 Kodeksu karnego). Z obowiązku zwolnieni jesteśmy tylko wtedy, gdy udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej wiązałoby się z narażeniem siebie lub innych na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Pierwsza pomoc w pracy a przepisy

Pierwsza pomoc w świetle Kodeksu pracy

Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy odpowiada pracodawca. W związku z tym ciąży na nim szereg obowiązków. Jednym z nich jest zapewnienie środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Ponadto pracodawca powinien wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy, a w razie wypadku przy pracy - podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenia oraz zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym.

Pierwsza pomoc w zakładach pracy a rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności powinien zapewnić:

• punkty pierwszej pomocy (w wydziałach, w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne);
• apteczki pierwszej pomocy w poszczególnych wydziałach zakładu pracy. Mogą być one zakupione jako specjalne skrzynki zlokalizowane na ścianach w łatwo dostępnym miejscu: https://www.znakowo.pl/apteczki-zakladowe/.

Zarówno punkty pierwszej pomocy oraz miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane (zgodnie z Polską Normą), łatwo dostępne i wyposażone w instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy.

Pierwsza pomoc w pracy - jak zachować się w razie wypadku?

Ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku

Przed przystąpieniem do udzielania pierwszej pomocy należy dokonać oceny sytuacji i - jeśli to konieczne - zabezpieczyć miejsce wypadku. Chociaż udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, należy pamiętać, że nie możemy przy tym narażać na niebezpieczeństwo siebie i innych.

Ocena stanu poszkodowanego, podjęcie odpowiednich czynności

Najpierw sprawdzamy reakcję poszkodowanego, delikatnie potrząsając za ramię i pytając, czy wszystko w porządku.

• Jeżeli poszkodowany jest przytomny i nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo, należy zostawić go w zastanej pozycji i postarać się zebrać jak najwięcej informacji na temat okoliczności zdarzenia.
• W przypadku, gdy poszkodowany nie reaguje, należy głośno zawołać o pomoc, odwrócić go na plecy i udrożnić mu drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę, i ocenić, czy oddycha prawidłowo.
• Jeżeli oddech jest prawidłowy, układamy poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej, wzywamy pomoc, regularnie monitorujemy oddech.
• Jeżeli poszkodowany nie oddycha, jak najszybciej wzywamy służby ratunkowe i rozpoczynamy resuscytację.

Wezwanie służb ratunkowych - o czym pamiętać?

Pomoc wzywamy po ustaleniu stanu poszkodowanego, jednak przed rozpoczęciem udzielania pomocy. W rozmowie z dyspozytorem należy zachować spokój. Przede wszystkim podajemy dokładny adres zdarzenia. Mówimy, co się stało, opisujemy stan poszkodowanych (lub poszkodowanego), a na końcu podajemy swoje dane. Co ważne - to dyspozytor kończy rozmowę, nigdy nie odkładamy słuchawki jako pierwsi.